Hayır Diyebilmek Ama Nasıl?
Birinden yardım istediğinde, “Hayır” demek zordur. Bu beş küçük harf egoya zarar verebilir. Diğer kişiye mahcup hissederiz aynı zamanda kendimizi savunmasız bıraktığımız için utanırız. “Hayır”ın ne kadar acı verebileceğini bilmemize rağmen, sadece onun duygularına zarar vermekten kaçınmak için “Evet” demenin tuzağına düşebiliriz.
Örneğin, ofiste yoğun bir gün geçirdiğinizi varsayalım. Kapınız çalar; acil bir raporu bitirmesinde yardımcı olacak birine ihtiyaç duyan bir iş arkadaşınız. “Bana yardım eder misin?” diye soruyor. Gerçekten zamanın yok, yapman gereken bir sürü işin var, ama bunun nasıl olduğunu bilmediğin için, onlara evet dedin. Elbette ona yardım edersin.
Neden “hayır” demek çok zor?
Aramızda en bağımsız olanın bile, evet demesi için doğal sebepleri var. Bu “Evet” alışkanlığı hem bireysel hem de grupların hayatta kalmasına yardımcı oluyor. Günümüzde sosyal statü isteği ve dışlanma korkusu bizi evet demeye itiyor. İnsanların sevgisini ve iyiliğini kazanmak için başkalarına “Evet” demeyi istiyoruz.
Öyleyse böyle durumlarda ne yapabilirsiniz? “Hayır” demek istemezsin, ama diğer kişinin duygularını çiğnemekte istemezsin. Neyse ki, bir çözüm var.
Basitçe, birisi sizden yardım istediğinde, “Nasıl?” diye sor. Bu, “hayır”a göre daha nazik bir cevap olacaktır. Bu onların egosunu tehdit etmez ve topu kendi vicdanlarına atarsınız. Onları tam olarak istedikleri ve ihtiyaç duydukları şeyi hecelemeye zorlar. Eğer sizden adım atmaya ve sizinle meşgul olmaya istekli değilse, “Hayır” demek kolaylaşır. Karşı taraf bunu bir reddetme değil; daha ziyade, bir soru ve geri bildirim isteme girişimi olarak yorumlayacaktır. “Nasıl” diye sorduğunuzda, ihtiyaç duyduklarını belirterek diğer kişiyi durumdan sorumlu tutmaya teşvik ediyorsunuz. İhtiyaçlarının ne olduğu konusunda henüz tam olarak emin olmasalar bile, onlara tam olarak nasıl yardımcı olabileceğinizi sormak, onları bir görevi tamamlamak için alınması gereken adımlar hakkında düşünmeye zorlayacaktır.
Biri sizden yardım istediğinde elbette erdemli olan davranış yardım etmektir ancak sizi ve benliğinizi tehdit eden durumlarda “evet” demek istemezseniz, bunun yerine “nasıl” diye sormalısınız. İnanılmaz derecede basit, ama çok etkili.
“Başkalarına “evet” derken, kendinize “hayır” demediğinizden emin olmalısınız.” – Paulo Coehlo
